Uitbraak Rhinopneumonie

Gepubliceerd op 4 maart 2021 om 12:35

Wegens een uitbraak van het Rhinopneumonie-virus schrapt de Internationale Ruitersportfederatie (FEI) alle internationale wedstrijden tot eind maart, ook in België. 

Je zou er bijna niet meer bij stilstaan, maar naast het coronavirus zijn er (helaas) nog een hele hoop andere virussen die rondspoken en schade aanrichten. Wij staan natuurlijk stil bij die die onze huisdieren treffen: Op het internationale concours van Valencia werd het, voor paarden dodelijke, rhinopneumonie-virus vastgesteld. Al zeker 4 paarden die in Valencia aanwezig waren, zijn overleden. Niet enkel Spanje is getroffen door de uitbraak, maar o.a. ook in België, Frankrijk, Duitsland en Engeland zijn besmettingen vastgesteld. Inmiddels zijn al 5 uitbraken in België te linken met Valencia.

Om de verspreiding in te dijken, worden tot eind maart alle internationale wedstrijden geschrapt in 10 Europese landen, waaronder ook België. 

 

Wat is het rhinopneumonie virus?

Het Rhinopneumonie virus is een zeer besmettelijk virus dat thuis hoort onder de equine herpesvirussen. Herpesvirussen komen wereldwijd voor en bijna ieder paard is besmet en drager van dit virus. Een uitbraak komt vrijwel ieder jaar voor.

De typische eigenschap van een herpesvirus is dat het na infectie slapend in het lichaam aanwezig blijft. Denk maar bv. aan een koortslip bij de mensen. Eenmaal een paard dus besmet is, blijft het equine herpesvirus levenslang in het lichaam aanwezig. Dit verklaard waarom bijna alle paarden drager van het virus zijn en het een belangrijke rol speelt in het onderhouden en de verspreiding van het equine herpesvirus (80-90% van de paarden komen al voor hun 2e levensjaar in contact met het virus). Een paard dat enkel drager is van het virus vertoont geen klinische symptomen. Maar als gevolg van stress of een periode van vermoeidheid (denk aan transport, zware inspanning, nieuwe weidegenoten, etc.) kan de infectie gereactiveerd worden. Met uitscheiding en verspreiding van het virus als gevolg.

Bij het paard zijn er 2 belangrijke varianten: EHV-1 en EHV-4

Hoewel 'rhinopneumonie' ons laat denken aan luchtwegproblemen, kan deze infectie 3 types van symptomen veroorzaken:

- Luchtwegproblemen (EHV-4 (+ EHV-1))

- Abortus (EHV-1 (+EHV-4))

- Zenuwstoornissen (EHV-1 (+EHV-4))

Geweten is dat de luchtwegproblemen vnl. veroorzaakt worden door EHV-4 en abortus en zenuwstoornissen vnl. door EHV-1. Maar het is belangrijk te weten dat beide virussen in principe kunnen instaan voor alle symptomen. (Een jaarling met luchtwegproblemen kan dus bv. een drachtige merrie dus besmetten en een abortus veroorzaken.) De symptomen zijn heel variabel. Het zijn vooral de jongere paarden die uitgesproken griepachtige ziekteverschijnselen vertonen. Bij oudere paarden gaat dit eerder onopgemerkt voorbij. De neurologische verschijnselen kunnen overlijden tot gevolg hebben.

 

Symptomen:

Het allereerste alarmsignaal bij een EHV-infectie is vnl. koorts.

  • (Bovenste) luchtwegproblemen (vnl. jongere paarden)Deze lijken erg op griep:

            - neusuitvloei (helder tot geelachtig)

            - hoesten (sporadisch)

            - koorts

            - een verminderde eetlust

            - oedeem van de ledematen

            - tekenen van vermoeidheid

            - prestatievermindering

Ook na klinisch herstel van EHV-1 of EHV-4 luchtweginfecties, ontwikkelen sommige paarden het “poor performance syndroom”. Wat wil zeggen dat ze eigenlijk nooit meer helemaal de oude kunnen/zullen worden.

  • Abortus

EHV-1 is de meest voorkomende oorzaak van een infectieuze abortus. Wanneer een drachtige merrie dus besmet raakt/is met het EHV-1 kan dit het leven van het veulen ernstig in gevaar brengen. Vooraf zijn er meestal geen symptomen waar te nemen. De merrie lijkt perfect gezond. Wanneer uw, ogenschijnlijk gezonde, merrie plots in het 3e trimester van haar dracht aborteert is er een sterk vermoeden van een EHV-1 infectie. De kans is erg groot dat de besmetting dan al weken tot meerdere maanden vóór de abortus heeft plaatsgevonden, maar dit is niet altijd het geval. Het geaborteerde veulen, inclusief vruchtzak, vruchtwater en placenta zijn erg besmettelijk! Een drachtige merrie kan besmet worden door de abortus van haar buurvrouw en enkele dagen later aborteren. Bovendien kan een reactivatie van het slapende virus ook een rol spelen. Een besmetting met EHV-1 kan eveneens resulteren in de geboorte van (voldragen) dode of zwakke veulens.

  • Zenuwstoornissen

Zenuwstoornissen ontstaan (gelukkig) maar in uiterst zeldzame gevallen maar mogen we zeker niet vergeten te vermelden. De meest typische symptomen zijn een wankelende gang (ataxie) en verlammingsverschijnselen (vnl. te zien aan de achterhand; achterbenen, slappe staart en blaas). De symptomen kunnen plots optreden, of volgen na een luchtwegproblemen. Meestal treden de zenuwsymptomen op in de tweede week na besmetting.

Afhankelijk van de ernst van de symptomen kunnen deze paarden herstellen of niet. In het geval van een volledige verlamming is het vaak een slechte prognose en adviseren wij uw paard te laten inslapen.

 

Hoe raakt mijn paard besmet?

  • Via de luchtwegen

     - direct contact met neusvloei van een besmet paard

       - indirect contact (borstels, mensen, schoenen, kleren, lucht (korte afstanden), stal, etc)

  • Geaborteerde materiaal

       - foetus

       - vruchtwater

       - vruchtzakken

       - placenta

       - vaginale uitvloei

  • Door reactivatie (Let op! Hierdoor kunnen zelfs paarden, die niet zijn blootgesteld aan een externe besmettingsbron, toch symptomen vertonen en ziek worden!)

       - stress

       - transport

       - zware inspanning

       - ziekte of vermoeidheid

 

Diagnostiek

Bij een vermoeden van rhinopneumonie (koorts, in combinatie met de gegevens van uw anamnese) nemen wij een swab uit de neus van uw paard of nemen wij bloed om rhinopneumonie te kunnen diagnostiseren. Indien uw merrie heeft geaborteerd, gooi dan zeker niet zomaar al het geaborteerde materiaal weg. Ten eerste voor de hygiëne (zeer besmettelijk!) en ten tweede omdat wij de foetus of de placenta kunnen gebruiken om te laten testen. Indien er geen geaborteerd materiaal meer beschikbaar is kunnen we eventueel ook nog een vaginaal staal nemen om te laten onderzoeken.

Tevens is het belangrijk de oorzaak te achterhalen. Zowel voor de diagnostiek als voor het management. De tijd tussen besmetting (of reactivatie) en het verschijnen van symptomen kan sterk variëren van enkele dagen tot weken of zelfs maanden! 

Bij luchtwegproblemen heeft de besmetting met het equine herpesvirus meestal 2 tot 10 dagen vóór het optreden van de eerste symptomen plaatsgevonden. Bij een abortus kan de besmetting met EHV een week tot meerdere maanden vóór de abortus gebeurd zijn. 


Wij raden aan de temperatuur van uw paard op geregelde tijdstippen eens te controleren om zo te weten wat voor uw paard normaal is. Op deze manier kunt u er vlug bij zijn indien u merkt dat de temperatuur gestegen is.

Het is zeker aanbevolen om de paarden, die mogelijks in contact zijn geweest met een ziek/besmet paard, eveneens te testen. Ook bij deze paarden raden wij aan de lichaamstemperatuur regelmatig te controleren. Koorts is namelijk het eerste alarmsignaal.

 

Hoe kan ik mijn paard beschermen?   

Uw kunt u paard op 2 verschillende manieren beschermen:

  • stalmanagement

Omdat rhino zodanig besmettelijke ziekte is is een goede stalmanagement een must om de ziekte te kunnen bestrijden.

       - Vermijd stress of stressvolle situaties

       - Verdeel de paarden op de weides in kleinere groepen

       - Zet nieuwe paarden eerst 14 dagen in quarantaine alvorens ze bij de andere paarden op stal te zetten

       - houdt jonge paarden, sportpaarden en fok-/drachtige merries gescheiden

      - Zet zieke/besmette paarden in quarantaine

  • vaccinatie

Vaccinatie is erg belangrijk. Door uw paarden regelmatig te vaccineren behouden ze een vrij goede weerstand tegen het virus. Zo zijn ze zelf beter beschermd, maar zullen ook minder virus uitscheiden. Vaccinatie biedt echter geen 100% bescherming. Daarom is het belangrijk om dit samen met een goed stalmanagement te blijven combineren om zo de infectiedruk laag te houden. Wij raden aan om de volledige stal te vaccineren om zo een groepsimmuniteit te creëren met als gevolg een betere controle van het equine herpesvirus. Het vaccineren van zieke paarden heeft helaas geen zin meer. 

 

Wat te doen bij een uitbraak/besmetting?

  • Bel uw dierenarts voor een snelle diagnose
  • Voorkom een verdere verspreiding van het virus: isoleer uw besmette paard(en), reinig en ontsmet omgeving, stal en materialen.
  • Een specifieke behandeling voor rhino bestaat er helaas niet. Het is een virale infectie. Dus antibiotica gaat in dit geval niet helpen. We kunnen enkel uw ziek paard ondersteunend behandelen.
  • Volledige stal gedurende 4 weken in quarantaine. Geen paarden meer in, geen paarden meer uit. Dit geldt ook voor de gezonde paarden!
  • Vaccineren

Equi Focus Point Belgium is een door de Belgische paardensector in het leven geroepen meldingsportaal voor besmettelijke paardenziekten. Indien u de bevestiging heeft ontvangen dat uw paard(en) besmet is/zijn, kan dat hier vermeld worden om zo mee te helpen in het intomen van de verspreiding.

 

bronnen: https://www.zoetis.be/nl/rhinopneumoniebijpaarden/index.aspx

https://www.horses.nl/welzijn/rhinopneumonie/rhino-uitbraken-al-vanaf-januari-in-belgie-meldingsdatabase-geeft-inzicht/

https://efpb.be/meldingen/

https://sporza.be/nl/2021/03/02/dodelijk-virus-trekt-streep-door-paardensportwedstrijden~1614664071966/

Reactie plaatsen

Reacties

Er zijn geen reacties geplaatst.